Na de Tweede Wereldoorlog viel Hongarije onder invloed van de Sovjet-Unie. Het land werd communistisch en sloot zich aan bij het Warschaupact. Van vrijheid was weinig sprake: de geheime dienst hield het volk in toom en afwijkende meningen werden streng bestraft.

In 1956 kwam het volk in opstand. Studenten en arbeiders eisten meer vrijheid. De Sovjets sloegen de opstand hard neer. Toch bleef het verlangen naar zelfstandigheid bestaan. In 1989 maakte Hongarije als een van de eerste Oostbloklanden een einde aan het communistische bewind.

Wat was de Koude Oorlog?

Na de Tweede Wereldoorlog ontstonden twee machtsblokken. Aan de ene kant stonden de Verenigde Staten en West-Europa. Aan de andere kant stond de Sovjet-Unie met haar Oost-Europese bondgenoten. De spanning tussen deze twee blokken wordt de Koude Oorlog genoemd.

Er was geen echte oorlog, maar wel een wapenwedloop. Beide kanten wilden sterker zijn dan de ander. Europa was in twee delen verdeeld. Het westen was kapitalistisch, het oosten communistisch. Hongarije lag in het oosten en hoorde bij het communistische Oostblok.

Te bezoeken plek: In Boedapest is nog veel van deze periode zichtbaar, onder andere bij het Museum van de Koude Oorlog en in het voormalige Hoofdkwartier van de geheime dienst.

De Hongaarse Opstand van 1956

Op 23 oktober 1956 brak er een opstand uit in Boedapest. Studenten en arbeiders protesteerden tegen de harde communistische regering en tegen de overheersing door de Sovjet-Unie. De opstand duurde enkele weken. Eerst leek het alsof het regime zou toegeven. Maar op 4 november vielen Sovjettroepen de stad binnen. De opstand werd met geweld beëindigd. Duizenden mensen werden gearresteerd of vluchtten naar het buitenland.

Aanrader: Bezoek het House of Terror Museum aan de Andrássyboulevard in Boedapest. Hier krijgt u een indruk van de onderdrukking tijdens deze periode.

Het dagelijks leven in communistisch Hongarije

Na 1956 bleef Hongarije een communistisch land. De Sovjet-Unie benoemde de leiders. Hongaren hadden weinig vrijheid. Wel kwam er in de jaren ’60 meer economische ruimte. Er ontstond een gematigde vorm van communisme met wat meer aandacht voor het dagelijks leven van de mensen.

Tip: In het Memento Park buiten Boedapest staan standbeelden uit de communistische tijd. Ze geven een goed beeld van de staatspropaganda toen.

De weg naar vrijheid: eind van de Koude Oorlog

In de jaren ’80 veranderde de situatie. De Sovjet-Unie gaf Oost-Europese landen meer zelfstandigheid. Hongarije was een van de eerste landen die hervormingen doorvoerde. In 1989 opende Hongarije de grens met Oostenrijk. Daarmee viel letterlijk een gat in het IJzeren Gordijn. Kort daarna viel de Berlijnse Muur en viel het Oostblok uiteen.

Bezoekwaardig: Het grensgebied bij Sopron toont herdenkingen aan deze periode. In Boedapest zijn gidsen beschikbaar voor stadswandelingen langs plekken uit deze tijd

Andere Bezienswaardigheden & Herinneringsplekken

• House of Terror Museum – Boedapest Sta oog in oog met de geschiedenis van onderdrukking. Dit museum bevindt zich in het voormalige hoofdkwartier van de geheime dienst.
• Memento Park – nabij Boedapest Bewonder (en huiver bij) originele communistische standbeelden. Een openluchtmuseum vol politieke symboliek.
• Museum van de Koude Oorlog – Boedapest Klein maar indrukwekkend. In een voormalige atoombunker leert u meer over het dagelijkse leven tijdens het communisme.
• Sopron – Grensstad van vrijheid Hier werd in 1989 het IJzeren Gordijn voor het eerst geopend. Een herdenkingsplek vertelt het verhaal van de ‘Pan-Europese picknick’.

Tips voor uw bezoek

• Kies voor een wandeltocht met gids door Boedapest over de sporen van het verzet.
• Combineer cultuur en geschiedenis met een rit in de Kabelbaan van de Burchtheuvel – een overblijfsel uit de tijd van herstel na de oorlog.
• Veel musea hebben meertalige audiotours, ook in het Engels of Duits.