Hongarije 14-28 augustus 2002.
Gezinsvakantie vol vogels.
Na deze zonnige en mooie vakantie in Hongarije, Tiszafüred, weet ik één ding. Deze streek staat momenteel bij mij glansrijk op nummer één in mijn top-tien van zeker te bezoeken vogelgebieden.
Hoewel het zeker geen vogelreis werd, maar een gewone gezinsvakantie, kreeg ik toch heel wat vogels voor mijn telescoop en niet van de minste.
Ik denk dan ook dat een bezoek aan dit gebied met als doel zoveel mogelijk vogels te zien, de lijst van waargenomen soorten nog wat zou verlengen.
Het gaat om het gebied rond Hortobagy. Aangezien ik in Tiszafüred verbleef zal ik mijn wegbeschrijving vanuit dit stadje starten. Het verblijf was trouwens een aanrader. Dhr. Theo Brandt (een rasechte Antwerpenaar) verhuurt hier enkele vankantiehuisjes en hij is samen met zijn echtgenote Krist de ideale gastheer (en vrouw). (info via telnr. 03/288.42.42, deze verborgen reklame hebben ze wel verdiend).
Je kan de mooiste gebieden bezoeken op 3 wijzen :
1. Met een gids, dit is natuurlijk de productievste manier, maar ook de duurste.
2. Met een vergunning, deze kost niet veel geld en geeft je recht om een aantal gebieden te bezoeken (je krijgt een kaart waar deze opstaan).
3. Zonder vergunning, in principe kan je dan een aantal interessante gebieden niet in, maar blijkbaar is er zeer weinig controle (ik heb alvast niemand gezien). Maar ik vind dat je de Hongaarse natuur wel mag steunen en principieel ben ik er dan ook voor dat je een vergunning neemt.
Bezochte gebieden :
Tiszameer : Dit meer ligt vlakbij Tiszafüred en kan via een gehuurde boot bezocht worden of via
De dijk die rond gans het meer loopt.
Hortobagy-Halasto : Dit uitgestrekte gebied zijn aaneengesloten visvijvers met uitgestrekte rietvelden. In het gebied liggen meerdere kijktorens en enkele kijkhutten. Tijdens mijn bezoek was de meest noordelijke vijver het interessantst omdat deze afgelaten was. Om het gebied te bereiken rij je richting Hortobagy waar aan km-paal 66 een groot bord je links een weg instuurt.
Vlak na de spoorweg rij je rechtdoor een veldweg op en die splitst iets verder, daar rij je rechts.
Volg deze weg die een haakse bocht naar links maakt tot je links een oude slagboom ziet, daar kan je parkeren en het gebied inwandelen. Volgens mij kan je nog verder rijden en zo de benen wat sparen, maar dat heb ik niet geprobeerd.
De beste vijvers vindt je door na de slagboom rechts te wandelen en deze wag te volgen tot aan 3 kijktorens op rij. Dit gebied is met een vergunning toegankelijk.
Nagyivan : De pusta rond dit dorp is zeker de moeite waard om te bezoeken. Je rijdt richting Hortobagy. Aan de in veel verslagen vernoemde Caparo Csarda (een restaurant langs de weg) sla je rechts af richting Nagyivan. Het gebied tegenover dit restaurant werd als zeer beloftevol omschreven. Tijdens mijn bezoek was dit echter een tegenvaller, dit omdat het gebied te droog stond. Vlak voor Nagyivan (nog voor je de brug overrijdt) zie je een links een bord van een rietbedrijf. Daar sla je links de weg in, niet de betonnen weg, maar de veldweg. Dit is een weg die gebruikt wordt om de koeien dagelijks naar de pusta te brengen (dus zeker geen comfortabele weg, maar bij droog weer toch berijdbaar). Volg deze weg tot je aan je rechterzijde een bosje ziet. Midden in dit bosje staat een jachttoren. Van hieruit heb je een prachtig zicht op de omliggende pusta.
Visvijvers aan Ohat : deze reeks vijvers zijn zeker een bezoekje waard. Je rijdt vanuit Tiszafüred naar Hortobagy en de eerste vijvers liggen vlak nadat je de brug over de Arkus-er bent gereden. Iets verder kan je links een weg inrijden richting Telekhaza Egyek en langs deze weg heb je links en rechts nog een aantal vijvers.
Tepelypusta : als je vanuit Tiszafüred naar de autostrade rijdt kom je tussen Poroszlo en hotel Fauna (daar kan je de gids Fater Imre vinden) heb je links van de weg, iets na Tepelypusta een uitgestrekte pusta liggen. Hoewel dit gebied enkel met gids toegankelijk is, is het toch een bezoek waard. Ertegenover liggen velden met een hoogspanningsleiding, daar is het goed voor sakervalk en andere roofvogels.
Ik had het genoegen één voormiddag met Fater Imre op stap te zijn. Een aanrader, maar volgens mij wel wat duur (10 euro per uur per persoon met zijn wagen). Ik ben ervan overtuigd dat goedkopere gidsen te vinden zijn die hetzelfde resultaat geven wat betreft soorten. Maar ik had geen tijd om dat uit te zoeken.
Wat heb ik nu gezien ? Hier is de soortenlijst met de nodige commentaar.
Fuut Op elke vijver wel één of meerder exemplaren.
Aalscholver Regelmatig overvliegende en zittende exemplaren op meerdere vijvers.
Dwergaalscholver Aan Ohat-visvijvers meer dan tien vogels overvliegend en zittend.
De broedpopulatie is ondertussen uitgegroeid tot 120 koppels.
Woudaapje 1 ex opvliegend vlak voor onze boot uit het riet aan Tiszameer.
1 ex over riet vliegend aan Ohat-vijvers.
Kwak tientallen exemplaren aan Tiszameer. Je kon ze al zonnend op het strand
over het riet zien vliegen. Tijdens boottochtje heel wat vogels van dichtbij kunnen bekijken. Ook aan Halasto en Ohat-vijvers.
Ralreiger 5 ex in Halasto, 4 exTiszameer.
Kleine zilverreiger Regelmatig tussen grote zilverreigers op velden en aan visvijvers.
Grote zilverreiger Op velden en aan visvijvers, tientallen exemplaren.
Blauwe reiger 10-tal keer waargenomen, blijkbaar niet zo veel voorkomend.
Purperreiger In elk stukje riet dat ik tegenkwam zat er wel een, volgens mij naast kwak
Meest voorkomende reiger in het gebied.
Ooievaar In elk dorp zag je op telefoonpalen nesten en dagelijks zagen we meerdere vogels rondvliegen of op de daken zitten. Op een omgeploegd veld telde ik er 48.
Zwarte ooievaar 2x waargenomen. 1ex langs weg richting Hortobagy, 1ex langs weg richting Nagyivan.
Lepelaar 1 ex overvliegend Halasto en 1 ex daar ook foeragerend.
Knobbelzwaan 20tal exemplaren op Ohat-visvijvers
Grauwe gans tientallen ex. Op vijvers Halasto en Ohat-visvijvers
Eenden meeste zaten op vijvers van Halasto
Waargenomen soorten waren wilde eend, krakeend, slobeend, wintertaling, zomertaling, tafeleend en zeker het vermelden waard waren de grote aantallen witoogeenden.
Zeearend juveniele vogel zittend aan rand van achterste vijver Halasto. (was 2 dagen aanwezig)
Keizerarend 1 volwassen ex in top van boom geplaagd door bonte kraaien.
Zwarte wouw 3x waargenomen zwevend boven bosgebieden.
Bruine kiekendief boven elk veld vloog wel een exemplaar, een keer 12 vogels samen waargenomen.
Grauwe kiekendief 1 vrouwtje aan Ohat-visvijvers.
Arendbuizerd 1 ex opvliegend van grond aan Nagyivan en 1 ex zittend in boom.
Buizerd 10tal exemplaren gedurende ganse trip.
Sperwer 1 ex jagend aan Holosta.
Torenvalk 10-tallen exemplaren biddend boven velden
Roodpootvalk blijkbaar meest voorkomende valk, dagelijks waargenomen.
Boomvalk 1 ex vliegend aan hoogspanningsmasten
Sakervalk 1 koppel aan hoogspannignsmasten, zittend en vliegend
Kwartel 10tallen roepende vogels op pusta s morgens
Fazant regelmatig waargenomen
Waterral 5tal roepende vogels in rietvelden Ohat-visvijvers
Waterhoen 3x waargenomen
Meerkoet op elke vijver meerdere exemplaren
Grote trap 1 ex erg ver vanuit jachttoren Nagyivan
3 mannetjes in gebied ten westen van Tiszafüred met gids, prachtig kunnen bekijken.
Steltlopers bijna alle waarnemingen gebeurden op afgelaten vijver in Halasto
Volgende soorten werden gezien (met eventueel aantallen) :
Kluut(10tallen) , kleine plevier (6), bontbekplevier (12), morinelplevier (1ex overvliegend en luid roepend), kievit, bonte strandloper (> 50), krombekstrandloper (> 100), kleine strandloper (10tallen), witgat (6), oeverloper (1 maar in sloot aan rand van Halasto), tureluur (14), zwarte ruiter (>50), grutto (honderden), wulp (honderden), watersnip (10tallen); kemphaan (10tallen).
Kokmeeuw aan elke vijver en op velden.
Geelpootmeeuw overal waargenomen.
Dwergmeeuw 14 ex aan afgelaten vijver van Halasto
Zwarte stern 1 adult en 3 juv aan Ohat-visvijvers
Witwangstern aan Tiszameer en op alle vijvers algemeen
Holenduif 1 ex overvliegend aan hoogspanningsmast
Houtduif regelmatig waargenomen
Turkse tortel regelmatig waargenomen
Tortelduif 5 ex aan Nagyivan
Koekoek 6x waargenomen aan Halasto
Steenuil 1 ex roepend aan dorpje vlakbij Halasto
Gierzwaluw tiental ex. rondvliegend aan Ohat-visvijvers
Scharrelaar dagelijks wel enkele exemplaren waargenomen, meestal zittend op telefoondraden.
Groene specht 2 ex roepend en overvliegend in Tiszafüred
Grote bonte specht 4x waargenomen in beboste gebieden
Veldleeuwerik heel algemeen op pusta en velden
Kuifleeuwerik 2 ex op parking van supermarkt in dorp
Oeverzwaluw 100-den exemplaren aan Halasto
Huiszwaluw idem en overal aanwezig
Boerenzwaluw overal aanwezig, als iemand mij vraagt waar onze zwaluwen zitten dan weet ik nu het antwoord. Je kon nergens kijken of er vloog wel een zwaluw.
Aan een boerderij had ik op een morgen op de telefoondraden duizenden zwaluwen samen. Een beeld om nooit te vergeten.
Duinpieper 1 ex vlak aan Halasto
Graspieper algemeen op pusta
Witte kwikstaart algemeen waargenomen
Gele kwikstaart algemeen in rietgebieden
Grote gele kwik 1 ex tijdens huifkartocht op pusta
Heggemus regelmatig waargenomen in parkje in Tiszafüred
Roodborst idem
Blauwborst 5x waargenomen aan Ohat-visvijvers
Zwarte roodstaart 3x waargenomen aan boerderijen
Tapuit regelmatig waargenomen op pusta
Paapje regelmatig waargenomen in rietvelden
Roodborsttapuit idem
Merel in parkje van Tiszafüred
Zwartkop 1x waargenomen in vlierbosje in Halasto
Grasmus idem
Rietzanger 4x goed kunnen bekijken in rietvelden Halasto
Krekelzanger 2x auditief waargenomen in Halasto
Cettis zanger 2x mooi kunnen bekijken 1x Ohat-visvijvers, 1x Halasto
Kleine karekiet algemeen in rietvelden
Bosrietzanger 2x in Halasto
Grote karekiet 2x waargenomen in Halasto
Fitis 1x waargenomen in Halasto
Tjiftjaf 4x waargenomen, 2x Halasto, 2x parkje Tiszafüred
Grauwe vliegenvanger 1x waargenomen Halasto
Koolmees parkje Tiszafüred
Pimpelmees idem
Staartmees 1 x groepje van 10tal ex aan strand Tiszameer
Baardmannetje overal roepend in rietvelden, 1x wijfje mooi kunnen bekijken
Buidelmees honderden ex roepend in rietvelden, regelmatig mooi kunnen bekijken
Boomklever 2 ex in bosje aan zwembad van dorpje in de buurt
Grauwe klauwier 10tallen ex op afsluiting langs autostrade, regelmatig waargenomen aan rand van rietvelden in alle gebieden
Kleine klapekster 8x waargenomen, beste waarneming aan weg naar Nagyivan.
Ekster regelmatig waargenomen, vogels leken mij wel kleiner dan hier (rui?)
Vlaamse gaai 3x waargenomen
Kauw 10tal exemplaren in groep roeken vlakbij Halasto
Roek zeer grote groep in velden voor Halasto
Bonte kraai regelmatig waargenomen
Zwarte kraai idem
Spreeuw idem
Wielewaal in bosjes in Halasto regelmatig mooi kunnen bekijken
Huismus regelmatig waargenomen
Ringmus volgens mij meer aanwezig dan huismus
Vink in parkje van Tiszafüred
Kneu regelmatig waargenomen
Putter in elk dorp hoorde je overal putters roepen en zag je ze rondvliegen
Groenling parkje Tiszafüred
Europese kanarie 1x gehoord in dorpje zelf
Rietgors algemeen in rietgebieden
Grauwe gors 1x 2 ex aan rand van weg in struik
In totaal 125 soorten waarvan als uitschieters natuurlijk grote trap, keizerarend, arendbuizerd en sakervalk.
En dan te bedenken dat dit het resultaat is van 1 namiddag (3 uurtjes) en 3 voormiddagen echt naar vogels kijken in een periode die volgens de gids niet echt ideaal is (einde broedperiode en volop rui).
Een bezoek in mei-juni of september-oktober is dan ook een aanrader (een raad die ik alvast van plan ben op te volgen).
Dirk Ottenburghs
Mail : dirk.ottenburghs@belgacom.net