Thema’s > Toerisme

Sinds de val van het communisme heeft het toerisme in Hongarije een revolutionaire verandering ondergaan. Toeristen trokken er massaal op uit om dit onbekende land te ontdekken. Nederlanders nemen hier een prominente plaats in. Zo nam Nederland in 2003 de derde plaats in van het totale aantal overnachtingen in Hongarije. En steeds meer Nederlanders vinden hun weg naar Midden-Europa, waar eigenlijk het oude Europa beter bewaard is gebleven dan in West-Europa. De Visegrád landen (Polen, Tsjechische Republiek, Slovakije en Hongarije) vormen nu de schatkist van heel Europa met een rijke historie, ongerepte natuur gecombineerd met de laatste verworvenheden van de moderne tijd, het is alsof men een reis door de tijd maakt. Het toerisme wordt steeds belangrijker voor de Hongaarse economie en vormt ook en speerpunt binnen het economisch programma voor de komende tien jaar. De inkomsten bedroegen in 2000 bijna 4 miljard euro, bijna 4% hoger dan in 1999. Opmerkelijk is dat het aantal toeristen al sinds 1996 vrij sterk daalt, van 40 miljoen in 1996 naar 29 miljoen in 1999.

De opbrengsten stijgen echter nog steeds, waardoor de conclusie getrokken kan worden dat er steeds meer kapitaalkrachtige toeristen Hongarije bezoeken.

Het toerisme draagt ca. 10% bij aan het bnp en er werken bijna 300.000 personen in deze sector. Nieuw te bouwen hotelvoorzieningen trekken veel buitenlandse investeerders. In het hele land, maar met name in Boedapest, worden hotels gebouwd. Op dit moment telt Hongarije meer dan 700 hotels met meer dan 100.000 bedden. Nederlanders investeren vooral in de ontwikkeling van vakantieparken en ook de ontwikkeling van conferentieoorden en warmwaterbronnen wordt opgepakt.

Toeristen komen wat Hongarije betreft vooral voor cultuur (Boedapest), thermale baden, zakelijk toerisme (congressen), vakantiedorpen en actieve vakanties.

Marktomvang Hongarije is een zeer populaire toeristische bestemming, zeker ook voor Nederlanders. Hoewel in 2004 36,6 miljoen buitenlanders aan de grens zijn geregistreerd, verbleven circa 3 miljoen toeristen in geregistreerde accommodaties. De overige 33 miljoen (voornamelijk uit de buurlanden) komen om te winkelen en om familie en culturele evenementen te bezoeken. Ongeveer 1,5 miljoen Hongaarse toeristen verbleven 3,4 miljoen nachten en 1,5 miljoen buitenlandse toeristen verbleven 4,4 miljoen nachten. Het aantal Nederlandse toeristen is in 2004 licht gedaald ten opzichte van 2003. De toeristische sector draagt jaarlijks gemiddeld 10 procent bij aan het BNP en voorziet ongeveer 240.000 werknemers van een baan. De opbrengst van de sector als inkomstenpost op de handelsbalans is stabiel rond 3 miljard euro en vertoont een lichte groei. Het percentage bezoekers dat voor vakantie naar Hongarije komt, is 53 procent. Het percentage van de bezoekers voor conferenties is 13 procent, voor zaken 21 procent en voor medische behandeling 7 procent. Van 6 procent van de bezoekers is de reden van het verblijf niet bekend. De meest populaire bestemmingen voor toeristen zijn de talrijke spahotels en thermale baden (voornamelijk die in Hévíz, Hajdúszoboszló en Boedapest), de poestavlakten en het Balatonmeer. Uiteraard dragen het doorgaans zonnige klimaat en de relatief lage (verblijfs-)kosten bij aan de aantrekkelijkheid van het land. Hongarije telt 1.300 thermale bronnen en 140 thermale baden met een erkende medicinale werking.

Marktontwikkeling Na de jaren 2001-2003 waarin op mondiale schaal een afname in het toerisme te zien is, trekt het toerisme mondiaal en zeker ook in Hongarije weer aan. Een belangrijke extra bijdrage aan de groei leveren de low cost carriers die sinds 2004 op Boedapest zijn gaan vliegen. De cijfers over 2004 laten duidelijk een stijging zien van het aantal passagiers dat via de luchthavens Hongarije binnenkomt, evenals een sterke stijging van de bezettingsgraad van de hotels in Boedapest. Er zijn in 2004 in Hongarije 26 nieuwe hotels geopend met 1.650 kamers. De totale capaciteit is hiermee op 776 hotels met 46.000 kamers gekomen, een toename van 4 procent. Er zijn 60 hotels met thermale baden en 26 ‘wellness’ hotels. Er is een toename van 6 procent buitenlanders in kuurhotels en 19 procent in wellness hotels. Marktspelers, zoals hoteleigenaren en restauranthouders, waarschuwen echter voor een stijgende concurrentie vanuit omringende landen. Met name het hoge BTW-tarief van 25 procent op hotel- en cateringdiensten in Hongarije zou zwaarder kunnen gaan tellen dan de voordelen van EU-toetreding. Dit zou ervoor kunnen zorgen dat buitenlandse toeristen wegblijven.

De sector laat een gestage groei zien in de jaren 2010 tot 2015. Over geheel 2015 kwamen er 10.350.000 toeristen naar Hongarije. Er zat vooral groei in toeristen uit Slovakije, Polen, Engeland, Amerika en Azië. Duitsland blijft aan kop met ongeveer 2 miljoen toeristen. In 2015 steeg het aantal gasten in commerciële accommodaties met 8% tot 25.700.000, hetgeen een recordomzet van 120.000.000 euro opleverde. Wederom profiteerden vooral Boedapest en het Balatonmeer van de stijging, waarmee ze hun positie als topbestemming verstevigden.

Investeringen Er is duidelijk een groeiende vraag naar kwalitatief betere accommodatiemogelijkheden. De bezettingsgraad van duurdere hotels en kuurhotels ligt ver boven de gemiddelde bezettingsgraad. Vakanties in kastelen, landhuizen, luxe kuuroorden en spahotels worden steeds populairder. Veel van deze faciliteiten staan op de nominatie voor renovatie. Investeringen in bouw en renovatie leiden zeker tot een aanzienlijke toename van de import van meubilair en bouwmaterialen. In de komende jaren liggen in Hongarije dan ook diverse kansen voor de toeleveringsindustrie voor de toeristische sector. Investeringen, waarbij veelal overheidssubsidies beschikbaar zijn, zijn met name nodig in:

• Plattelandstoerisme/ecotoerisme;
• Gezondheidstoerisme, kuuroorden en badplaatsen;
• Zakelijk toerisme (bouw van hotels nabij bedrijfsterreinen en congresgebouwen);
• Renovatie van spahotels, kastelen en landhuizen;
• Infrastructuur rond nationale parken;
• Themaparken en golfbanen;
• Invoering voedselveiligheidssysteem (HACCP) in eetgelegenheden.

Overheidsprogramma’s Het Hongaarse Bureau voor Toerisme valt onder het ministerie van Economie en Transport en is verantwoordelijk voor twee nationale ontwikkelingsplannen voor toerisme. Het eerste plan, het zogenaamde ‘National Tourism Strategy Plan’, heeft als doel de toeristische sector zowel in Hongarije zelf als internationaal sterker te promoten. Het tweede plan, het ‘Széchenyi Tourism Development Plan, heeft een aantal programma’s ontwikkeld op overheids- en lokaal niveau. Het doel van dit plan is toerisme in rurale gebieden en de kwaliteit van diensten en producten in de toeristische sector te verhogen. Beide plannen worden gefinancierd uit Hongaarse en Europese Structuurfondsen. Deze Structuurfondsen worden in Hongarije beheerd door het Bureau voor Nationale Ontwikkeling (NFH). Uit Hongaarse fondsen bestaan onder andere de volgende concrete subsidieprogramma’s:

• Investeringen ter verbetering van faciliteiten in het gezondheidstoerisme;
• Verbetering van eetgelegenheden in toeristische steden en invoering van voedselveiligheidssysteem;
• Investeringen in bubbel- en massagebaden in medicinale en thermale kuuroorden;
• Toegankelijker maken van horecafaciliteiten voor mindervaliden.

Bedrijven die in Hongarije gevestigd zijn, komen in aanmerking voor de genoemde subsidies. Er zijn diverse overheids- en regionale instanties die ieder hun eigen regeling hebben.

Meer informatie:

• Ministerie van Economie en Transport (GKM), State Secretariat for Tourism 1012 Budapest, Vérmezö út 4, 1357 Budapest, Pf.2 E-mail: turizmus@gkm.hu
• Department for Touristic Development Mrs. A.Bozzay, director general Ms.M. Müller, desk officer Telefoon:+36 1 336 7660 E-mail: muller@gkm.hu
• Bureau voor Nationale Ontwikkeling (NFH) Het Regionale Ontwikkelingsprogramma (ROP) van NFH voorziet in regelingen die het toerisme dienen te stimuleren.